Codzienne uprawianie ćwiczeń fizycznych pozwala nie tylko osiągnąć wymarzoną sylwetkę, lecz także usprawnia funkcjonowanie całego organizmu. Nasze ciało potrzebuje ruchu, a regularna aktywność to najlepsze co możemy mu dać. Aktywny tryb życia redukuje ryzyko wystąpienia wielu poważnych chorób, m.in. cukrzycy, otyłości, miażdżycy i osteoporozy. Po intensywnym wysiłku fizycznym poprawia się nasz stan emocjonalny – wydzielane w trakcie ćwiczeń endorfiny (nie bez powodu nazywane hormonami szczęścia) powodują, że czujemy się pełni energii i pozytywnie nastawieni do życia. Ruch fizyczny obniża także poziom kortyzolu, dlatego po treningu jesteśmy odprężeni i zrelaksowani. Każda forma aktywności jest dobra, jednak pamiętajmy, że zbyt duże obciążenie organizmu może grozić kontuzjami. Na urazy szczególnie narażone są stawy. Sprawdź, jakie kontuzje stawów najczęściej przytrafiają się sportowcom.
Budowa stawów człowieka
Stawy stanowią ruchome połączenie pomiędzy składnikami szkieletu wchodzące w skład układu ruchu. Można je klasyfikować według różnych kryteriów, np. po względem zakresu ruchu (jednoosiowe, dwuosiowe, wieloosiowe), liczby kości w stawie (proste – 2 kości, złożone – 3 kości) czy kształtu (kuliste, obrotowe, kłykciowe, siodełkowate, panewkowe, płaskie, zawiasowe, zawiasowo-obrotowe). Najważniejsze elementy strukturalne to powierzchnia stawowa, torebka stawowa i jama stawowa. W zależności od typu połączenia mogą w nim występować także więzadła stawowe, łąkotki, trzeszczki, obrąbek stawowy czy kaletki maziowe.
Urazy stawów w trakcie treningu
Najczęstszymi kontuzjami stawów u osób aktywnych fizycznie są zwichnięcia, podwichnięcia i skręcenia. Są na nie narażone zwłaszcza osoby ćwiczące wyjątkowo intensywnie lub trenujące bez odpowiedniej rozgrzewki. Zwichnięcie to typ urazu, w którym na skutek działania silnego bodźca zewnętrznego dochodzi do zmiany naturalnego położenia tworzących staw kości i utraty kontaktu między nimi. Czasami zwichnięciu towarzyszy uszkodzenie struktur wewnątrzstawowych: łąkotek, więzadeł, torebek lub chrząstek. Typowymi objawami dla zwichnięcia stawu są dotkliwy ból, opuchlizna, zasinienie i brak możliwości poruszania. Na taki rodzaj kontuzji narażone są zwłaszcza staw skokowy, łokciowy, ramienny, kolanowy i biodrowy. Lżejszym typem urazu jest podwichnięcie. W tym przypadku powierzchnie stawowe jedynie przesuwają się względem siebie, nie tracąc z sobą kontaktu. Do takiego uszkodzenia najczęściej dochodzi w stawie ramiennym, biodrowym i kolanowym. Kontuzję polegającą na uszkodzeniu elementów strukturalnych w wyniku przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu nazywamy skręceniem. U osób uprawiających ćwiczenia fizyczne bardzo często występuje skręcenie stawu skokowego. Narażeni są na nie szczególnie biegacze, koszykarze, siatkarze i tenisiści. Objawy skręcenia mogą być różne – od łagodnych po bardzo ciężkie. Lekkie urazy najczęściej nie powodują większych problemów, jednak poważniejsze kontuzje mogą potrzebować leczenia specjalistycznego (w tym operacji).
Kiedy udać się do lekarza?
Konsultacji ze specjalistą wymaga każdy uraz, w wyniku którego odczuwamy znaczną bolesność, a w okolicy uszkodzonej struktury pojawia się zauważalne odkształcenie. Wizyta u ortopedy jest konieczna również wtedy, kiedy doszło do ograniczenia lub całkowitego uniemożliwienia ruchomości stawu. Najlepiej udać się wówczas do ortopedy sportowego. Na podstawie badań obrazowych (RTG, USG, TK, RM) ustali on najlepszą metodę leczenia i rehabilitacji (w zależności od stopnia uszkodzenia).
